Safa Batır

Başkurtlarda Gündelik Hayat ile ilgili Rivayetler

SAFA BATIR

Tevkes’te dört kardeş yaşamış. Dördü de bir büyüyüp gelir, derler. Ava da dördü birlikte giderlermiş.

En küçüğü Safa adlı imiş. Büyük ağabeyleri Kırmıskalı tarafından gelen ıntey adlı bir bahadırla güreşmiş de yenilmiş. Safa da güçlü bir yiğitmiş. O, bu meşhur bahadır ile güreşmek ister. Güreşin şartı şöyledir:

Safa, birinci güreşte yenerse, galip gelir, yenemezse üç kez güreşeceklerdir. ınter bahadır altın başlı kemerini çözer de bular güreşmeye başlarlar. ılkinde Safa yenilir, ikincisinde ise Safa yener. ıntey bahadır:

“Pek çok güreşte bulundum, senin gibisini görmedim”der de Safa’ya altın kaplamalı
kemerini hediye eder.

Hasetlenip ağabeyleri genç bahadırı kıskanmaya başlarlar. Safa’yı öldürmeye karar verirler. Safa, bundan haberdar olur ve kaçıp gider. Gizlenip gezerken savaşa katılır, Kızıllarında yanında savaşır. Kızılların yanında gezdiği için karısının akrabaları da onu kıskanmaya başlar.

Bir gece Safa eve döner, deminkisi onu Aklara yakalatır. Safa’tı atmak için bir uçurum kıyısına getirirler. Bir kolayını bulup ırmağa atlar. Irmak boyunca Abzan’a
kadar yüzüp gelir. Üç gün, üç gece suda gizlenip yatar. Karısından başka hiç kimse onun nerede olduğunu bilmez.

Bir gün yemek alıp gittiğini görür de karısının akrabaları Safa’nın karısının peşine düşerler. Safa’yı hamam gizleyeyim diye getirir de tüfekle vurup öldürürler.
Ardından, doktorlar gelip ameliyat edip bakmışlar: Safa batır iki yürekli imiş, derler.

ĞİLMİYAZA

Bizim Tahir köyüne yakın bir yerde Atkarağay dağı vardır. Dağın başında yalnız bir çam ağacı bitmiş. Uzaktan baksan, bu çam ağacı ata benzer. Bundan dolayı Atkarağay adı vermişler.

Tahir, eskiden şimdiki gibi büyük değilmiş. O dönemlerde bir uruk kişileri ile diğer bir uruk kişileri yer-su için kavga edip, hayvan bölüşemeyip düşmanlaşıp yaşarmış. Birbirlerinden sürekli intikam almışlar. Babası ölse, oğullarından babasının öcünü almışlar.

Atkarağay tağının başlarında
Kaldı da oynadığım küçük taşım.
Yedi de sekiz yaşlarımda
Esir de oldu benin garip başım.