Halk edebiyatının vazgeçilmezlerinden biridir bilmeceler. İçinden çıktığı toplumun kıvrak zekasını ve dile hakimiyetinin bir göstergesidir. Bilmeceler ile herşey farklı bir dille anlatılır ve gizlenen cevabın bulunması istenir. görünüşte basitmiş gibi görüken bilmeceler kimi zaman karmakarışık ve çok zor olabilir. Bilmeceleri çözebilmek için kişinin sadece zeki olması yetmeyebilir İçinde yaşadığı toplumun dilini yani kendi öz dilini çok iyi bilmesi ve bunun yanında toplumunun bir parçası olması gerekir
Aşağıda sizlerle Kumuk Türklerinin bir kaç bilmecesini paylaşacağız Bu bilmecelerden bazılarının cevabını bulmakta zorluk çekmeyebilirsiniz ama bazıları sizleri zorlayacaktır Belki de anlamayacaksınız Bunun nedeni Her ne kadar Kumuklar Türk milletinden olsa da yukarıda belirttiğimiz gibi o toplumun içinden olmak bilmeceleri anlayabilmek ve cevaplayabilmek için gerekli bir şarttır.
1. Baldan tatlı, pazarda satılmaz.
2. "Gel" dersen gelmez; "gelme" dersen gelir.
3. Bakarsan kaçar.
4. Kuyruk yağı tencereye konuluyor: tencere eriyor, kuyruk yağı kalıyor.
5. İki ana, on çocuk, hepsinin de adı bir.
6. Taştan katı, tüyden yumuşak.
7. Ağıdan acı, baldan tatlı.
8. Ambardaki ejderha.
9. Aklar kesiyor, kızıllar taşıyor.
10. İki kardeş yanyana yaşıyor, amma bir birini tanımıyor.
11. En dibinde - çıkıntı,
Onun üstünde - yalamaç,
Onun üstünde - çürük bulak,
Onun üstünde - parlak yıldız,
Onun üstünde - kara kunduz,
Onun üstünde - sürülmüş tarla,
Onun üstünde - çayırlık.
12. Gece aç, sabah tok.
13. Geceleri yılan, gündüzleri simit.
14. On kardeşe iki kürk.
15. Butları var, kolları yok,
Kaburgası kemiksiz,
Oturmağa yeri var, karnı yok,
Arkası var, başı yok.
16. Gece karavaş, gündüz bey,
Gece yatıp, gündüz topla.
17. Balık suda, kuyruğu dışarda.
18. Alçak dağdan kar yağıyor.
19. Gelenler el vermese, eve girmeğe izin vermiyor.
20. Karnından yer, arkasından çıkarır.
21. Yol kenarında "vay, vay!".
22. Yedirsen yer, su versen ölür.
23. Tepsi dolmuş kızıl nar, korkmuyorsan birini al.
24. Derin gölde terleyip oynar oğlanlar.
25. Kuyruğunu tutmasan, ambara girmiyor.
26. Suda doğar, suda ölür.
27. Cansız, canlıyı uyandırır.
28. Yürüyor yürüyor, izi yok.
29. Bir ağaç, ağaçta on iki budak, her budakta otuz elma, elmaların bin yanı ak, bir yani kara.
30. Kendisinden başı büyük.
31. Yazda yamçı, kışta kamçı.
32. Altından su içer, başı ise semirir.
33. Oturmuş kart (ihtiyar), kürkü yedi kat.
34. Yakından bakıyorum, kendim ağlıyorum.
35. Gölgesi yok, gönlü tok.
36. Aldıkça çok oluyor.
37. Biçmeden, dikmeden derisine yama konmuş.
38. Arkası süpürge, önü yaba, istersen, tut da koş.
39. Kırda geziyor, hayvan boğazlıyor.
40. Gövdesi yuvarlak, giysisi diken.
41. Kuyruğu orak, kâkülü - tarak.
42. Bağırır köyden, pay verir yüzden,
Ağzı kemikten, boynuzu etten.
43. Suda yüzüyor; "bak, bak, bak",
Burnu sarı, kendi ak.
Buzda da yalın ayak,
Bakmasan, pek hovarda.
44. Tavan arasında gök yumak.
45. Çatı kenarında mantılar.
46. Belsiz, baltasız ev işliyor bir kız.
47. Kazandan kara, kardan ak.
48. Uzun burunlu, ince sesli, onu öldüren kişi kendinin kanını döker.
49. Halım büyük, yayamıyorum,
Çakılım ufak, toplayamıyorum.
50. Yar tarafında yarım kulaç.
51. Çarşaf gibi ak olur, güneşi görse yok olur.
52. Göz yaşı döküp doyurur.
53. Kışta ısıtır, yazda soğutur.
54. Babası yapmış, eve girmiyor,
Anası yapmış, evden çıkmıyor.
55. Önüne çıksa, ardından yetişemezsin,
Ardına çıksa, ardından yetişemez.
56. Boş kutunun içinde kudurmuş bir kurt var.
57. Pazara götürsen satılmıyor,
Tartıya koysan tartılmıyor,
Kendisi de baldan tatlı,
Ama yemek de olmuyor.
58. Arık deve yağdan ölmüş, yerde de ölmemiş, gökte de; o niye ölmüş, nerede ölmüş?
59. Keçi yedi yaşından sonra ne olur?
60. Denizin dibinde nasıl taş yok?
61. Kazan kara, kan kızıl,
Orak, eğri, tırpan, düz,
İki mandada dört göz.
Bunlar ne olur?
62. Odanın dört köşesinde birer kedi oturmuş, onların her birinin önünde birer kedi var. Dört kedi de kuyruk üstünde. Odada kaç kedi var?
Bilmecelerin Cevapları
1.Çocuk 2. Dudaklar 3. Kulak 4. Ayaklar 5. İki el, onların parmakları
6-7-8. Dil 9. Dişler, dil 10. Kaşlar 11.Çene, ağız, burun, göz, kaş, alın, saç
12. Börk-kalpak 13. Kayış 14. Eldiven 15. Sandalye 16. Yatak 17.Kepçe 18. Elek
19. Kilit 20. Rende 21. Diken 22. Ot 23. Kor (köz) 24.Kürze 25. kaşık 26. Tuz
27. Saat 28. Gemi 29. Yıl, on iki ay, gündüz, gece 30. Mantar 31. Ağaç 32. Kabak (karpuz) 33. Lahana 34. Soğan 35. Silo çukuru 36. Kanal (ark) 37. Ala sığır
38. Öküz 39. Kurt 40. Kirpi 41. Horoz 42. Tavuk 43. Ördek 44. Güvercin 45. Serçe
46. Kırlangıç 47.Saksağan 48. Sivrisinek 49. Gök yüzü, yıldızlar 50. Ay 51.Kar
52. Yağmur 53.İnsanın ağız buharı 54. Araba, ocak 55.Gölge
56.Fişek (mermi, kovan) 57. Güzel söz (uyku)
58. O deve köprüde ölmüş, üstünde çok yağ yüklüymüş
59. Sekiz yaşında olur 60. Kuru taş 61. Kendileri 62. Dört kedi; her kedi bir birinin karşısında oturuyordu.
0 okur dedi ki:
Yorum Gönder