Küpidon ile Psike

Milet, eskiden Büyük Menderes'in arşipele aktığı yerin yanında bir yarımadaydı.

Söylenceye göre burada yaşayan bir kralın birbirinden güzel üç kızı varmış. En küçükleri Psike, ablalarından daha güzelmiş ve herkes ona bir tanrıçaya tapar gibi taparmış. Artık Güzellik Kraliçesi Afrodit'in iki beyaz memesi üzerine değil, Psike'nin başı üzerine yemin ediliyormuş.
Artık Afrodit'in mihrabına dönüp bakan, ona güvercin ve kumru getiren olmuyormuş.

Afrodit bu işe çok kızmış. Hemen oğlu Eros'u çağırmış " O şıfrıntının göğsüne sevgi okunu sapla, ama yakışıklı birine değil , insanların en çirkinine aşık olsun" diye buyruk vermiş.

Eros bu amaçla uçarak kızı bulmuş. Ancak kızın güzelliğini görünce hayran kalmış ve yanlışlıkla oku kendi yüreğine saplamış. Kıza delicesine tutkunmuş.

Psike'nin babası kızının evlenmesi konusunda Apollon'un bir papazına başvurmuş.

Papaz, kızın Samason dağında bir uçurumun kenarına götürülmesini bir yılanın koca olarak kızı gelip alacağını söylemiş.

Daha sonra Meltem (Zefiros) kızı güzel bir yere götürmüş. Orada bir konuttan sesler gelmiş, kızı çağırmış, Psike içeri girmiş.

Gece kocası gelmiş: yılan değil insanmış. Her gece geliyor sabahleyin gidiyormuş ve Psike onun yüzünü hiç göremiyormuş. Bir süre sonra kocasından ailesini görmek için izin almış, onu kıskanan kardeşleri, kocasının bir ejderha olabileceğini, kötülük yapabileceğini söylemişler.

Psike bir elinde kandil, bir elinde bıçak kocasının yanına gitmiş ama güzel bir insan olduğunu görünce şaşırmış. Kandilden düşen damla ve bıçağın sesi adamı uyandırmış acı acı bakmış, sonra çıkıp gitmiş.

Afrodit yaralı olduğunu görmüş, bağışlanmasını dileyen kızı ise bir sürü sınavdan geçirilmiş: Birbirine karışmış tohumları ayırmak, Stiks Irmağı'nın şelalesinden bir kova su getirmek ,cehennemden bir kutuyu doldurup getirmek gibi işler istemiş kızdan. Çeşitli hayvanlar ve insanlar acıyıp kıza yardım etmişler.

Gelgelelim Psike son seferinde açılmaması gereken güzellik kutusunu açmış ve kutudan çıkan kokuyla uyanılması güç bir uykuya dalmış.
Eros kilitlendiği odanın penceresinden kaçarak ambrosiya şarabından içmiş, böylece Psike, yani insan gönlü, ölümsüz olmuş. Eros kızın gözlerinden uykuyu silmiş ve artık birlikte olacaklarını söylemiş. Bu çiftten de gençlik ve sevinç doğmuş.