5Yaş Sendromu - Küçük Bir Çocuğun Ramazan Günlüğü
ramazan 1
Bu gün evde bir acaiplik var.
Herkes sessizce işine okuluna gidiyor.
Annem 'Zeynep hadi sana kahvaltı hazırlayalım' dedi.
Kimse yemek yemiyor, su içmiyor.
Ablam bile!
Ramazan 5
Önce diyet yaptıklarını sanmıştım.
İzledim hepsini.
Akşama doğru hepsi sessizleşiyor.
Sofrayı hazırlayıp ezanı bekliyorlar.
Onları böyle seyretmek, öyle hoş ki.
Başka zaman, susmak bilmeyen ablamın bu hali içten içe güldürüyor beni.
Ama gülmeye cesaretim yok.
Ramazan 9
'Niye böyle yapıyorlar?' Ablama sordum, 'Büyüyünce anlarsın..' dedi.
Zaten başka ne der ki…
Anneme sordum, Ramazan dedi.
Babama sordum, Oruç dedi.
Ramazan 11
Bu Ramazan ve Oruç isimli iki kişi, bizimkilere yeme-içme yasağı koymuş demek.
Arkadaşım Fatıma'ya sordum.
Onun ailesine gündüzleri yemek yemiyor su içmiyormuş.
Ramazan 14
Kaşık çatal sesleri, konuşmalar duydum.
Uyandım.
Babama haber vermeye koştum, yatağında yok!
Çaresiz, huysuz ablamın odasına koştum.
O da yok!
Korkmadım, Ben bu hırsızların hakkından gelirim!' dedim.
Aldım elime paspasın sapını, aniden açtım mutfak kapısını.
Sopamı havaya kaldırdım öylece kaldım oracıkta.
Bizimkiler yemek yiyorlar!
Vay uyanıklar.
Gündüz Oruç ile Ramazan'dan korkup gece yiyorlar.
Birde üstüne gülüyorlar…
Korkaklar.
Ramazan 17
Önceleri, Oruç ile Ramazan'ı bulup şikayet etmeyi düşündüm.
Fakat ablamın yemek yemedikçe pamuk gibi yumuşadığını fark ettim.
Babam ile Annem de artık tartışmıyorlar.
O zaman devam.
Belli ki Oruç ve Ramazan iyi kalpli iki amca.
Ramazan 19
Her gün bize beyaz başörtülü teyzeler geliyor.
Oturup birlikte Kur'an okuyorlar.
Her zaman ki gibi mobilyadan, gelinden, kaynanadan, konuşmuyorlar.
Ellerini açıp herkese dua ediyorlar.
Sevim teyze de başını örtmüş.
Çok da yakışmış
Ramazan 22
Her şey aynen devam ediyor.
Televizyonlar bile uslu uslu konuşuyor.
Hepsi akşam ezan okuyor.
İftar iftar deyip bütün şehir birden yemeğe başlıyor.
Ne hoş.
Ramazan 24
Oruç'u merak ediyorum.
Geçen gün Ayşe teyzem Annemle konuşuyorlardı.
Şöyle şöyle yaparsam Oruç bozulur mu?
Yok böyle olursa Oruç kaçar mı?
Demek ki Oruç, çok duygulu birisi.
İnsanlar kötü bir şey yapınca bozuluyor.
Kötülüğü gördüğü yerden kaçıyor.
Oruc'u ve Ramazan'ı artık iyice merak ediyorum.
Onlarla tanışmaya can atıyorum.
Ramazan 25
Bu günlerde herkes Kadir gecesinden bahsediyor.
Şimdiye kadar gecesi olan bir adam göremedim.
Bu Kadir de kim?
Bin aydan hayırlı gecesi varmış.
O gece uyumamak, namaz kılmak, Kur'an okumak önemliymiş.
Ramazan 26İftarı çok sevdim.
Akşam yemek yemeye İftar diyorlar.
Gece yemek yemenin adı da Sahur.
İftar sonrası eğlenceler oluyor.
Babam camilere götürüyor bizi.
Herkes sokaklarda, camide, neşe içinde.
Ramazan 28
Merak içinde beklerken uyuyakaldım.
Kadir, gecesiyle beraber gelmiş gitmiş.
Ben göremedim.
Anlayamıyorum.
Bu yüzden ağabeyimi çok özlüyorum.
Ablama soru sormaya kalksam, bana doya doya gülüyor.
Sonra da arkadaşlarına anlatıyor, birlikte gülüyorlar.
Sinir oluyorum.
Abim uzak bir şehirde üniversitede okuyor.
'Abim ne zaman geliyor?' diye aneme soruyorum.
'Bayram gelsin, o da gelecek' diyor.
Oruç, Ramazan, gece gelen Kadir'den sonra şimdide Bayram!..
Soramıyorum 'Bayram kim?' diye.
Neden o gelmeden abim gelemiyor?
Belki de abimin arkadaşıdır.
Çok özledim abimi.
Bayram'ı da alsın gelsin tanışalım.
Ramazan 29 / Arefe
Sonunda bir hanım ismi duydum.
Arife diyemiyorlar mı ne?
Arefe diyorlar.
Niye Arefe?
'Arife' olması gerekmiyor mu?
Yengemin adı gibi yani...
'Arefe geliyor, daha temizliği bitirmedik.' diyor Annem.
Demek ki Arife teyze çok titiz.
İyice telaşlandılar.
Bir Bayram diyorlar, bir Arefe, harıl harıl çalışıyorlar.
Temizlik yapılıyor.
Yemekler hazırlanıyor.
Anneme 'Bayram ne zaman gelecek?' dedim, 'Arefe'den sonra' dedi.
Demek ki Bayram ile Arefe evli değil.
Akraba da değil.
Kafam karma karışık.
Salih abim bi gelse de her şeyi bana anlatsa.
Ve Bayram geldi
Sabah kalktığımda, herkesi kahvaltıda yakaladım!.
Oruç öldü heralde diye düşündüm.
Gece Abim gece gelmiş.
Sevinçten haykırdım.
Çok özlemişiz birbirimizi.
Bütün olanı biteni bir güzel anlattım Abime.
Yüzüme bakarken, bana tebessüm ettiğini gördüm.
Ablama sormamakla ne iyi ettiğimi anladım.
Abimin tebessüm ettiği yerde, Ablam kahkaha atar.
Abime küser gibi yaptım, hemen gönlümü aldı.
Bana her şeyi baştan anlattı, bu sefer de ben gülmeye başladım.
***
Abimden söz aldım.
Kimseye anlatmayacak, konuştuklarımızı yazmak için izin istedi.
Ben de verdim..
Ramazan günlüğü işte böyle ortaya çıktı.
Abim buna bir de isim buldu: 5 Yaş Sendromu.
Sendromu anlamadım.
Ama olsun, Abime güveniyorum.
Gerçi Ablam'a göre 4 yaşındayım.
Annem 5 yaşında olduğumu söylüyor.
Babam daha 4 yaşından gün almadı diyor.
Abim bu konu beni aşar diyor.
Bayramı çok sevdim.
Ama Ablam tekrar o sinirli haline dönecek diye, Ramazanın gidişine çok üzüldüm.
Bizim için her gün Ramazan olsa!..
Ne iyi olur..
Yaşatılan Bir Gelenek - Çobanın Aşkı ve Sürüsünün Sadakati
Bu geleneğin bir efsanesi anlatılmakta
Efsaneye göre, yörede ağa kızına aşık olan bir çoban, kızı istetir. Ağa kızı vermez. Çobanın sevdasına fazla dayanamayan ağanın kızı hasta olup, yatağa düşer. Ağa mecburen kızını çobana vermeyi kabul eder ancak bir şart koşar. Koyunlarına 3 gün tuz verdikten sonra, Menderes Nehri'nden koyunlarını su içmeden geçirmesi halinde kızını verme sözünde bulunur. Kavalı eline alan çoban, Karabaş isimli ve sürünün başı olan El Koyunu kaval çalıp, aşkına kavuşması için kendisine sadakat göstererek, su içmeden nehirden geçmesini ister. El Koyun ve sürüdeki diğer koyunlar, çobanın sevdiğine kavuşması için su içmeden Menderes Nehri'nden geçer ve susuzluktan bütün sürü telef olur. Ağanın evine giden çoban, sevdiği kızın öldüğünü görünce dağlara çıkar ve bir daha da kendisinden haber alınamaz.
Göllerin Adları ve Adların Nereden Geldiği
Göllerin adlarını nereden geliyor merak ediyorsanız aşağıda Türk dünyasından ve Türkiye'de ki bazı göllerin adlarının nasıl meydana geldiğine dair bir çalışmayı okuyabilirsiniz. bu çalışmayı kaleme alan Aziz Ayva'dır (Türk Dünyasında insan asıllı göl Efsaneleri) Bu göllerden bazılarının efsanelerini blogumuzda daha detaylı anlatımla bulabilirsiniz
Rabiga Gölü adını, hacca gitmek için yola çıkan ve yolda susuz kalınca dua
ederek Allah’ın hikmetiyle suya kavuşan Rabiga’dan almıştır: (Tatar)
Kaban Gölü adını, Tatar Türkleri’nin tarihî-efsanevî kahramanı Kaban’dan
almıştır: (Tatar). Kaban Bey, Tatar halkını Rusların zulmünden
kurtaran, onları yeniden tek millet olarak etrafında toplayan ve bu gölün
çevresini kendilerine yurt tutan bir kahramandır.
Serbi Gölü adını, kendisini evlâtlık alan zengin adamın, bir tanıdığına
satacağını duyan Serbi adlı kızın orada bulunan bir suya atlamasından
almıştır: (Tatar).
İyeli Göl adını, her gün güzel bir kız şekline giren ve gölde her sabah
özene bezene yıkanan iyeden almıştır: (Başkurt).
Pervane Gölü adını, ayrı kentlerden olan ve birbirlerini görebilmek için
delikanlının, köyleri arasındaki gölü aşmak zorunda kalan sevgilisi
Pervane’den almıştır: (Azerbaycan).
Abdülharap Gölü adını, kendisini ağırlamayan köylülere beddua edip onları
şiddetli yağmurlar altında bırakan misafirin zamanla bozulmuş adından
almıştır: (Adıyaman/Çelikhan). Bu gölümüzün adında,
iyilik timsali Abdül... adı ile, meydana gelen olayın sonucuyla ilgili harap
kelimesini birleşmiş olarak görüyoruz.
Gölün bir bölümü, orada boğulan bir gelinin adıyla anılır: Gelin
Boğan (Adıyaman/Çelikhan).
Çıldır Gölü adını, dokuz burma musluklu çeşmesi bulunan şehirdeki Göyçek
adlı kızın, çeşmeleri burmayı unutmasıyla bütün şehrin sular altında kalması
ve etraftan da bunu görenlerin çıldıranın gölü, çıldırmışın gölü
söyleyişlerinin bozulmasından almıştır: (Ardahan).
Gölün bir bölümü; adını, sevgilisiyle buluşmak için yüzerken orada
boğulan Hafız adlı gençten almıştır: Hafız Boğulan (Ardahan).
Hz. Ali Gölü adını, bir sefer sırasında gezinti yaparken göldeki ejderhayı
gölün dibine bağlayan ve halkın böyle bir zulümden kurtulmasını sağlayan
Hz. Ali’den almıştır: (Artvin).
Göl; adını, modern Türk hikâyeciliğimizde (Sabahattin Ali, Hasan
Boğuldu hikâyesi) de işlendiği üzere, hazin bir aşk hikâyesine bağlı olarak
delikanlının, coşkun akan suların bir bölümünde boğulmasından almıştır:
Hasan Boğuldu (Balıkesir).
Baho Gölü adını, hiç insan içine karışmayan, sürekli olarak gölün yanına
sırt üstü uzanıp gökdeki yıldızları seyreden, zamanla da bu yıldızlardan
birine âşık olan Baho adındaki çobandan almıştır: (Diyarbakır/Çarıklı köyü).
Gölbaba adını, kendisine yiyecek vermeyen köylülere beddua edip onları
sulara gark eden veliden almıştır: (Edirne/Değirmenyeni köyü).
Türk düşünce sistemine göre göllerin iyeleri olduğu düşünülürse gölün
adındaki baba kelimesi de bu gölümüzün insan asıllı olduğunu
göstermektedir.
Hazar Gölü adını, Kilise Papazı’nın kızına âşık olan ve onunla buluşmak
için her gece Hazar’ın sularını yüzmek zorunda kalan Çoban Hazer’den
almıştır: (Elâzığ).
Şeyhin Gölü adını, yakınında sürekli olarak ibadet eden, keramet sahibi bir
Şeyh’ten almıştır: Şeyhin Gölü (Elâzığ/Palu).
Ali Gelmez Gölü adını, arkadaşlarıyla yüzmeye giden Ali adındaki gencin suya
dalıp bir daha çıkmaması ve arkadaşlarının, “Ali gelmedi!” söyleyişinin
zamanla bozulmasından almıştır: (Elâzığ/Palu).
Gavurun Gölü adını, bir göl yaptırarak suyu ile orada turfanda sebze yetiştiren
bir Ermeni’den almıştır: (Erzincan/Davarlı köyü).
Kadı Gölü adını, çok az suyu bulunan bir yerden atıyla geçmek zorunda
kalan ve geçerken de orada kaybolan bir kadıdan almıştır: (Erzincan/Kemaliye).
Pir Gölü adını, içinde yaşadığına inanılan bir pirden almıştır: (Erzincan/Palu).
Balıklı Göl adını, savaş sırasında gölden kaybolan, savaş bitince de geri
dönen rengarenk balıklar bulunan bir havuzun bekçiliğini yapan Balıklı
adındaki evliyadan almıştır: (Erzurum/Balıklı köyü).
Gelin Geldi Gölü adını, sevmediği biriyle evlendirilmeye çalışılan bir gelinin,
düğün alayının konaklaması sırasında, oradakilerin gözleri önünde sulara
doğru dalıp gitmesi, kaybolması ve sulardaki en ufak bir kıpırdamanın da
gelinin geleceğine yorulması olan “Gelin geldi!” söyleyişinden almıştır:
(Erzurum/Ilıca).
Tortum Gölü adını, sevdiği gençle evlenmesine izin verilmeyen ve son arzusu
olarak da oraya kendi adının verilmesini isteyen Tortum adlı bir kızdan
almıştır: (Erzurum/Tortum).
Hekti Ahmet Gölü adını, gözlerini mal hırsı bürümüş iki damadın, o yörede varlıklı
biri olan kayın babaları Hekti Ahmet’i göle atmalarından almıştır: (Giresun).
Can Boğ Gölü adını, her yıl etrafında panayır yapan Rumlar’ın ayrılırlarken bir
kişiyi boğup göle atmalarından almıştır: (Giresun/Kavaklıdere
köyü).
Sapanca Gölü adını, kendisine yardım etmeyen köylülere, saban veya
sapancılıkla uğraşan bir dedenin beddua edip onları sulara gark etmesi
sonucundan almıştır: (Kocaeli).
Sultan Gölü adını, güzelliğiyle dillere destan Sultan’ın, yanık kavalıyla
peşinden koşturduğu Külâhçıoğlu’nun aşkından kendini göle atmasından
almıştır: (Sivas).
Hz. İbrahim Gölü/Balıklı Göl adını, Hz. İbrahim’in kâfirler tarafından ateşe atılıp, ateşin göle
dönüşmesi sonucunda o peygamberden almıştır: (Urfa).
Nemrut Gölü adını, İslâma karşı savaşan Nemrut adındaki kâfir bir
hükümdardan almıştır: (Van).
Ahtamar, Akdamar Gölün bir bölümü veya göldeki ada; adını, sevdiği Hrıstiyan kızla
buluşmak için aralarındaki gölü her gün yüzmek zorunda olan bir gencin, bir
gece sulara kapılarak can havliyle bağırdığı sevgilisinin adının zamanla
bozulmasından almıştır: (Van).
Elazığ Efsaneleri
İşlerimizin yoğunluğu nedeniyle Efsaneler sitemizde eskisi gibi sık sık efsane destan paylaşamıyoruz. Buna rağmen sitemize göstermiş olduğunuz ilgi için teşekkür ederiz. Sizlere Elazığ efsanelerinin derlendiği bir çalışmayı tanıtmak istiyorum. Aşağıda elazığ yöresine ait efsanelerin ana başlıkları bulunmakta Bu çalışmayı edinmek istiyorsanız temin edeceğiniz iletişim bilgileri de yazının sonunda bulunmaktadır. bu efsanelerden bazıları sitemizde bulunuyor.
ELÂZIĞ EFSANELERİ (METİNLER)
I.DİNÎ EFSANELER
A.EVLİYA MENKABELERİ
1.Abdülvahab Gazi
2.Cemâl Abdal
3.Evliya Baba-I
4.Hasan Baba
5.Şeyh Ahmet Pekevî
6.Şarik-Şivan
7.Septi Hz.-I
8.Septi Hz.-II
9.Molla Kasım-I
10.Molla Kasım-II
11.Miyadınlı Mehmet Baba
12.Şeyh Hasan Efendi
13.Şeyh Ali Efendi-I
14.Şeyh Ali Efendi-II
15.Şeyh Ali Efendi-III
16.İmam Efendi
17.Asker Ahmet Baba
18. Beyzâde Hoca
19.Hamza Baba-I
20.Hamza Baba-II
21.Mehmet Baba
22.Hacı Abdullah Efendi
B.KUTSAL KABİRLERLE İLGİLİ EFSANELER
23.Sefkâr Baba
24.Topçu Baba
25.Evliya Baba-II
26.Şeyh Alâeddin Efendi-I
27.Şeyh Alâeddin Efendi-II
28.Şeyh Ali Efendi
C.MECNUNLARLA İLGİLİ EFSANELER
29.Deli Mehmet
30.Deli Mustafa-I
31.Deli Mustafa-II
32.Deli Mustafa-III
33.Deli Mustafa-IV
34.Deli Hakkı-I
35-Deli Hakkı-II
36.Deli Cevdet-I
37.Deli Cevdet-II
38.Deli Cevdet-III
39.Deli Mehmet-I
40.Deli Mehmet-II
D.HIZIR-İLYAS vd. İLE İLGİLİ EFSANELER
41.Hızır-İlyas ve İskender
42.Hızır (A.S.)-I
43.Hızır (A.S.)-II
II.AL KARISI, KAPOS (KEPOZ) VE CİNLERLE İLGİLİ EFSANELER
44.Al Karısı-I
45.Al Karısı-II
46.Kapos-I
47.Kepoz-II
48.Cinler
III.TAŞ KESİLME EFSANELERİ
49.Ejderha Taşı-I
50.Ejderha Taşı-II
51.Kırmızı Gelin Dağı
52.Kara Mağara Köprüsü
53.Hazine
IV.HAYVAN EFSANELERİ
A.ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİYLE İLGİLİ EFSANELER
54.Pepuk Kuşu
55.Keko Kuşu
56.Ayı
57.Köstebek
58.Dağ Keçisi ve Avcı
B.AÇIKLAYICI EFSANELER
59.Baykuş, Karga ve Serçe
60.Keklik
61.Moz
V.YER ADLARIYLA İLGİLİ EFSANELER
A.MESKÛN YERLERLE İLGİLİ EFSANELER
62.Taşça Yokuşu
63.Şefkat
64.Kurtdere
65.Obuz
66.Arındık
67.Baskil
68.Ağın
69.Süt Kalesi
B.YERYÜZÜ ŞEKİLLERİYLE İLGİLİ EFSANELER
70.Dua Dağı
71.Hazar Dağı
72.Çile Dağı
73.Kara Göbek Dağı
74.Karınca Kayası
75.Buzluk-I
76.Buzluk-II
77.Deve Gölü
78.Gölcük-I
79.Gölcük-II
C.DİĞERLERİ
80.Lânet Taşı
İsmail GÖRKEM, Elazığ Efsaneleri (İnceleme-Metinler), Manas Yayıncılık, Elazığ 2006.
EDİNME ADRESİ: Nailbey Mah. Vali Fahribey Cad. Huzur İş Merkezi Nu.: 1, Kat:
5/14-ELAZIĞ. Tel. 0.424.2371315)