Geçmişden Günümüze Gelen Efsaneler, Destanlar, Söylenceler, Mitoloji, Hikayeler, Masallar , Türk folklorik motifler, şehirlerin efsaneleri,öyküleri

Göllerin Adları ve Adların Nereden Geldiği

| Pazar, Ağustos 23

Göllerin adlarını nereden geliyor merak ediyorsanız aşağıda Türk dünyasından ve Türkiye'de ki bazı göllerin adlarının nasıl meydana geldiğine dair bir çalışmayı okuyabilirsiniz. bu çalışmayı kaleme alan Aziz Ayva'dır (Türk Dünyasında insan asıllı göl Efsaneleri) Bu göllerden bazılarının efsanelerini blogumuzda daha detaylı anlatımla bulabilirsiniz

Rabiga Gölü adını, hacca gitmek için yola çıkan ve yolda susuz kalınca dua

ederek Allah’ın hikmetiyle suya kavuşan Rabiga’dan almıştır: (Tatar)

Kaban Gölü adını, Tatar Türkleri’nin tarihî-efsanevî kahramanı Kaban’dan

almıştır: (Tatar). Kaban Bey, Tatar halkını Rusların zulmünden

kurtaran, onları yeniden tek millet olarak etrafında toplayan ve bu gölün

çevresini kendilerine yurt tutan bir kahramandır.


Serbi Gölü adını, kendisini evlâtlık alan zengin adamın, bir tanıdığına

satacağını duyan Serbi adlı kızın orada bulunan bir suya atlamasından

almıştır: (Tatar).


İyeli Göl adını, her gün güzel bir kız şekline giren ve gölde her sabah

özene bezene yıkanan iyeden almıştır: (Başkurt).


Pervane Gölü adını, ayrı kentlerden olan ve birbirlerini görebilmek için

delikanlının, köyleri arasındaki gölü aşmak zorunda kalan sevgilisi

Pervane’den almıştır: (Azerbaycan).


Abdülharap Gölü adını, kendisini ağırlamayan köylülere beddua edip onları

şiddetli yağmurlar altında bırakan misafirin zamanla bozulmuş adından

almıştır: (Adıyaman/Çelikhan). Bu gölümüzün adında,

iyilik timsali Abdül... adı ile, meydana gelen olayın sonucuyla ilgili harap

kelimesini birleşmiş olarak görüyoruz.

Gölün bir bölümü, orada boğulan bir gelinin adıyla anılır: Gelin

Boğan (Adıyaman/Çelikhan).


Çıldır Gölü adını, dokuz burma musluklu çeşmesi bulunan şehirdeki Göyçek

adlı kızın, çeşmeleri burmayı unutmasıyla bütün şehrin sular altında kalması

ve etraftan da bunu görenlerin çıldıranın gölü, çıldırmışın gölü

söyleyişlerinin bozulmasından almıştır: (Ardahan).

Gölün bir bölümü; adını, sevgilisiyle buluşmak için yüzerken orada

boğulan Hafız adlı gençten almıştır: Hafız Boğulan (Ardahan).


Hz. Ali Gölü adını, bir sefer sırasında gezinti yaparken göldeki ejderhayı

gölün dibine bağlayan ve halkın böyle bir zulümden kurtulmasını sağlayan

Hz. Ali’den almıştır: (Artvin).


Göl; adını, modern Türk hikâyeciliğimizde (Sabahattin Ali, Hasan

Boğuldu hikâyesi) de işlendiği üzere, hazin bir aşk hikâyesine bağlı olarak

delikanlının, coşkun akan suların bir bölümünde boğulmasından almıştır:

Hasan Boğuldu (Balıkesir).


Baho Gölü adını, hiç insan içine karışmayan, sürekli olarak gölün yanına

sırt üstü uzanıp gökdeki yıldızları seyreden, zamanla da bu yıldızlardan

birine âşık olan Baho adındaki çobandan almıştır: (Diyarbakır/Çarıklı köyü).


Gölbaba adını, kendisine yiyecek vermeyen köylülere beddua edip onları

sulara gark eden veliden almıştır: (Edirne/Değirmenyeni köyü).

Türk düşünce sistemine göre göllerin iyeleri olduğu düşünülürse gölün

adındaki baba kelimesi de bu gölümüzün insan asıllı olduğunu

göstermektedir.


Hazar Gölü adını, Kilise Papazı’nın kızına âşık olan ve onunla buluşmak

için her gece Hazar’ın sularını yüzmek zorunda kalan Çoban Hazer’den

almıştır: (Elâzığ).


Şeyhin Gölü adını, yakınında sürekli olarak ibadet eden, keramet sahibi bir

Şeyh’ten almıştır: Şeyhin Gölü (Elâzığ/Palu).


Ali Gelmez Gölü adını, arkadaşlarıyla yüzmeye giden Ali adındaki gencin suya

dalıp bir daha çıkmaması ve arkadaşlarının, “Ali gelmedi!” söyleyişinin

zamanla bozulmasından almıştır: (Elâzığ/Palu).


Gavurun Gölü adını, bir göl yaptırarak suyu ile orada turfanda sebze yetiştiren

bir Ermeni’den almıştır: (Erzincan/Davarlı köyü).


Kadı Gölü adını, çok az suyu bulunan bir yerden atıyla geçmek zorunda

kalan ve geçerken de orada kaybolan bir kadıdan almıştır: (Erzincan/Kemaliye).


Pir Gölü adını, içinde yaşadığına inanılan bir pirden almıştır: (Erzincan/Palu).


Balıklı Göl adını, savaş sırasında gölden kaybolan, savaş bitince de geri

dönen rengarenk balıklar bulunan bir havuzun bekçiliğini yapan Balıklı

adındaki evliyadan almıştır: (Erzurum/Balıklı köyü).


Gelin Geldi Gölü adını, sevmediği biriyle evlendirilmeye çalışılan bir gelinin,

düğün alayının konaklaması sırasında, oradakilerin gözleri önünde sulara

doğru dalıp gitmesi, kaybolması ve sulardaki en ufak bir kıpırdamanın da

gelinin geleceğine yorulması olan “Gelin geldi!” söyleyişinden almıştır:

(Erzurum/Ilıca).


Tortum Gölü adını, sevdiği gençle evlenmesine izin verilmeyen ve son arzusu

olarak da oraya kendi adının verilmesini isteyen Tortum adlı bir kızdan

almıştır: (Erzurum/Tortum).


Hekti Ahmet Gölü adını, gözlerini mal hırsı bürümüş iki damadın, o yörede varlıklı

biri olan kayın babaları Hekti Ahmet’i göle atmalarından almıştır: (Giresun).


Can Boğ Gölü adını, her yıl etrafında panayır yapan Rumlar’ın ayrılırlarken bir

kişiyi boğup göle atmalarından almıştır: (Giresun/Kavaklıdere

köyü).


Sapanca Gölü adını, kendisine yardım etmeyen köylülere, saban veya

sapancılıkla uğraşan bir dedenin beddua edip onları sulara gark etmesi

sonucundan almıştır: (Kocaeli).


Sultan Gölü adını, güzelliğiyle dillere destan Sultan’ın, yanık kavalıyla

peşinden koşturduğu Külâhçıoğlu’nun aşkından kendini göle atmasından

almıştır: (Sivas).

Hz. İbrahim Gölü/Balıklı Göl adını, Hz. İbrahim’in kâfirler tarafından ateşe atılıp, ateşin göle

dönüşmesi sonucunda o peygamberden almıştır: (Urfa).


Nemrut Gölü adını, İslâma karşı savaşan Nemrut adındaki kâfir bir

hükümdardan almıştır: (Van).


Ahtamar, Akdamar Gölün bir bölümü veya göldeki ada; adını, sevdiği Hrıstiyan kızla

buluşmak için aralarındaki gölü her gün yüzmek zorunda olan bir gencin, bir

gece sulara kapılarak can havliyle bağırdığı sevgilisinin adının zamanla

bozulmasından almıştır: (Van).


0 okur dedi ki:

Yorum Gönder